Musica Antiqua

Geplaatst op woensdag 08 februari 2017 @ 11:15 , 577 keer bekeken

Veel muziekliefhebbers koesteren de madrigalen van de zestiende-eeuwse Vlaming / Italiaan Giaches De Wert: muziek vol uitzinnige intensiteit, die recht naar het hart grijpt. Zijn religieuze composities kregen heel wat minder aandacht. Onterecht – dat begrijp je meteen bij het beluisteren van deze cd. Stile Antico stelde een buitengewoon fascinerende mix samen, die laveert tussen de uitgepuurde zeggingskracht van Palestrina en de kleurrijke vertelstijl van De Werts eigen madrigalen, tussen bedaarde polyfonie en uitbarstingen van extreme expressie. Een kolfje naar de hand van Stile Antico, zou je denken. De Britten met hun maagdelijke stemmen excelleren als de polyfonie rustig haar eigen gang gaat en hun organische ensembleklank zich langzaam openvouwt – meesterlijk. Maar als de tekst om meer scherpte, diepgang of wanhoop vraagt, blijven hun stemmen net een haartje te dicht bij de oppervlakte hangen. (aph)

Giaches De Wert

Giaches de Wert (1535 - 1596) of Jaak uit Weert was een Franco-Vlaamse componist die actief was in Italië. Hij was een van de leidende personen in de ontwikkeling van de madrigaal van de late Renaissance.

Hij werd waarschijnlijk geboren in Weert (vlakbij Antwerpen) en verhuisde naar Italië toen hij nog een kind was. Hij was een koorknaap in de kapel van Maria di Cardona in Napels en werd daarna een leerling van Cypriano de Rore aan het hof van de Ercole II d'Este in Ferrara (circa 1550 - 1555). Vervolgens was hij korte tijd verbonden aan de hoven van Novellara, Mantua en Parma.

In 1565 kwam hij in dienst van Guglielmo I Gonzaga in Mantua en werd koormeester van de hertogelijke kapel van S. Barbara waar hij verbleef tot 1592. Hij werd opgevolgd door Gastoldi.

Zijn privéleven was stormachtig; zijn vrouw, Lucrezia Gonzaga, werd verplicht Mantua te verlaten wegens een buitenechtelijke relatie met zijn concurrent, de componist en zanger Agostino Bonvicino. Daarna had hij een noodlottige liefdesverhouding met Tarquinia Molza, een zangeres aan het hof van Ferrara.

De Wert schreef meer dan 230 madrigalen en andere seculiere werken (uitgegeven in 16 delen, 1558 - 1608); ook schreef hij meer dan 150 sacrale stukken (motetten, hymnen, et cetera) die zijn meesterlijke beheersing van het contrapunt demonstreren.

Qua stijl behoorden zijn madrigalen tot de meest ontwikkelde van zijn tijd: in de jaren 1580 was hij een van de leiders in de ontwikkeling van een nieuwe, expressieve, emotioneel intense stijl, tezamen met Luzzasco Luzzaschi en Luca Marenzio, een stijl die culmineerde in het werk van Claudio Monteverdi en Carlo Gesualdo. Hij neigt naar het gebruik van een homofone toonzetting in zijn madrigalen, hoewel nooit exclusief; als animerende afwisseling verschijnen ook polyfone passages. In zijn laatste werken, in de jaren 1590, begon hij te experimenteren met de nieuwe concertato-stijl, met gegroepeerde stemmen in dialoog.

De Wert staat tussen Cypriano de Rore en Claudio Monteverdi, die onder hem werkte in Mantua en op wie hij een grote invloed had.

Hij overleed in Mantua op 6 mei 1596, in zijn huis naast het Palazzo Ducale. Zijn graftombe is naast die van zijn tijdgenoot, de Italiaanse componist Francesco Rovigo, in de crypte van de Santa Barbara.

GIACHES DE WERT:
Stile Antico - Harmonia Mundi

Bronnen: De Standaard & Wikipedia