Musica Antiqua

Montserrat Figueras werd in 1942 in Barcelona geboren in een muzikale familie. Anders dan gebruikelijk was in die tijd, was haar vroegste liefde de middeleeuwse en de renaissancemuziek, en nog voor haar twintigste zong ze in het ensemble Ars Musicae de Barcelona, een van de eerste groepen die zich op wetenschappelijke wijze met middeleeuwse muziek bezighielden. Onder meer Victoria de los Ángeles - misschien de beroemdste operasopraan ooit - was haar bij Ars Musicae voorgegaan.

Toen Ars Musicae in 1967 op zoek was naar een gambist - de viola da gamba werd op dat moment niet meer bespeeld - herinnerde Figueras zich een jongeman 'die mooi Bach kon spelen op cello'. Die jongeman, haar latere echtgenoot Jordi Savall, was op dat moment in Barcelona op zoek naar een viola da gamba om de zeventiende-eeuwse muziek van Marin Marais te kunnen spelen op het instrument waarvoor die muziek bedoeld was.

Succeskoppel

Het koppel Savall-Figueras richtte in 1974 de ensembles Hesperion XX en La Capella Reial de Cataluña op, die al snel toonaangevend werden in de uitvoering van Spaanse muziek uit de vijftiende en zestiende eeuw.

Montserrat Figueras werd de meest vooraanstaande vrouwelijke vertegenwoordiger van een generatie muzikanten die zich realiseerde dat klassieke muziek van voor 1700 een andere technische en stilistische aanpak vereist. Maar Figueras en Savall zetten niet uitsluitend op authenticiteit in, ook op expressieve vitaliteit. Op een moment dat de oude-muziekscene in Europa gedomineerd werd door de veel ijzigere en intellectuelere klank van de Engelse ensembles, won de levendige aanpak van Hesperion XX veel aanhangers, ook onder melomanen die niet in de eerste plaats in klassieke muziek geïnteresseerd waren.

Het feit dat hedendaagse muziekliefhebbers vertrouwd zijn met de Spaanse polyfonisten, zoals Cristóbal de Morales en Francisco Guererro, is in belangrijke mate het gevolg van het pionierswerk van Savall en Figueras.

Hoogtepunt

Montserrat Figueras, die talloze keren concerteerde op Vlaamse podia, was beroemd voor haar dramatische instinct, maar ook voor haar bijzondere, enigszins romige timbre. Wie Figueras op haar hoogtepunt wil horen kan luisteren naar Cant de la Sibilla, een cd uit 1988 met Sibyllijnse onheilsprofetieën. Figueras is er een ongemeen imposante, angstaanjagende wraakgodin in een muzikaal gebeuren met een enorme drive en een sterk ritueel karakter, kwaliteiten die veel werk van Figueras en Savall kenmerken.

Montserrat Figueras laat naast haar man een dochter na, de harpiste Ariana Savall, en een zoon, Ferran Savall, die als luitist en gitarist ook in de rock- en jazzmuziek actief is.