Musica Antiqua

Arianna Saval voelt zich goed bij oude stijlen en verhalen. En dat wil ze ons ook tonen. Samen met haar man Petter Udland Johansen komt ze nu naar België met Hirundo Maris.

De dochter zijn ‘van’ is niet altijd makkelijk. Arianna Savall groeide op tussen twee muzikale legendes: de gambist en dirigent Jordi Savall en de zangeres Montserrat Figueras. Arianna, die zelf harpiste en zangeres is, deelde elf jaar lang het podium met hen. Tot ze opeens te midden van al die prachtige muziek geen lucht meer kreeg. In 2008 nam ze een dappere beslissing: haar eigen melodieën volgen.

Maar toch. Welke muziekliefhebber had er nu niet willen opgroeien ten huize Savall? De zuivere stem van Montserrat wiegde Arianna in slaap. Muzikanten liepen af en aan en tijdens de zomermaanden trokken Arianna en haar broer mee op tournee. Muziek was overal. Maar er was ook een keerzijde: haar ouders werkten hard en waren vaak maanden aan een stuk van huis. Arianna en haar broer Ferran groeiden op bij een au pair.

Ook wie denkt dat er in de familie Savall voortdurend vrolijke huismuziek weerklonk, vergist zich. Haar ouders zochten goede muziekleraren uit, maar in familieverband werd er niet gemusiceerd. Dat kwam pas later. ‘Als jong meisje droomde ik ervan om danseres te worden. Of schilder. Ik dacht er niet echt aan om muzikant te worden, ik heb zelfs eerst nog enkele jaren aan de universiteit les gevolgd. Mijn ouders hebben me nooit in de richting van de muziek geduwd. Ze wisten hoe moeilijk het beroep van muzikant soms kan zijn. Pas op m’n 22ste heb ik zelf duidelijk gevoeld dat muziek mijn weg was.’

Zeezwaluw

Vanaf 1997 speelde Arianna mee in de projecten van haar ouders. Ze was een vast lid van Hespèrion XXI: zeventig concerten per jaar en grote tournees in alle werelddelen. ‘Ik heb de wereld leren kennen dankzij hen en ook muzikaal heeft het me veel bijgebracht. Maar het bleef altijd “hun groep” en ik bleef altijd “de dochter van”. Zij hadden zoveel charisma... daar kon ik nooit tegen op. Op een bepaald moment voelde ik dat ik mijn eigen identiteit moest kunnen ontwikkelen. Ik vond niet langer de muzikale vrijheid om mijn eigen weg te gaan. Stoppen was een pijnlijke beslissing voor ons allemaal. Pas nu zie ik dat het de juiste was.’

Samen met haar man riep ze Hirundo Maris in het leven. De gelijknamige cd kwam uit in 2012. Een zeezwaluw, of een stern, reist elk jaar opnieuw van het noorden van Europa naar het zuiden, net zoals zij dat beiden ook doen. Petter komt uit Noorwegen, Arianna’s wortels liggen in Catalonië. Petter studeerde net als Arianna oude zang in Basel, maar heeft ook een folk- en rockverleden. Wat ze samen maken, klinkt als iets tussen folk en oude muziek in: met instrumenten en klanken uit de wereld van de oude muziek, maar ook een Noorse hardingfele, een dobro en een contrabas. Ze zochten oude melodieën bij elkaar uit het noorden en het zuiden van Europa en maakten hun eigen arrangementen.

Wil dat zeggen dat Arianna de oude muziek geleidelijk aan vaarwel zegt? ‘Helemaal niet. We doen ook heel wat projecten met enkel middeleeuwse of renaissance-muziek. De volgende cd die we opnemen, zal trouwens meer vertrekken vanuit barokmuziek. Maar wel opnieuw met enkele meer moderne elementen. Het mag allemaal een wat hedendaagser parfum hebben. Natuurlijk, je moet de erfenis van de oude-muziekbeweging ook niet helemaal overboord gooien. Soms is het fijn om mooi binnen een bepaalde stijl te blijven. Maar we willen ook kunnen creëren en nieuwe kleuren zoeken. Dat bijvoorbeeld de klank van de barokharp zo mooi past bij de kleur van de dobro, een instrument uit de Amerikaanse bluegrass, vind ik een spannende ontdekking. Tegelijk neem ik ook heel veel mee uit de oude muziek: de pure klank en de natuurlijke manier van zingen.’ Arianna componeerde enkele nummers voor Hirundo Maris. En ook de muziek van haar twee vorige projecten schreef ze zelf. Maar een popzangeres zal ze nooit worden. ‘Wat ik schrijf, is wel altijd gebaseerd op de oude stijlen. Ik zie mezelf meer als een troubadour, of een singer-songwriter.’

De liederen op Hirundo Maris grijpen allemaal terug op oude verhalen en emoties. Zit een hedendaags publiek daar nog op te wachten? ‘Ja, meer dan ooit. Er zijn toch ook heel wat mensen die houden van de middeleeuwse sfeer in bijvoorbeeld The Hobbit of Game of thrones? Mensen hebben altijd en overal nood aan verhalen, mensen willen kunnen dromen. En ik denk dat je uiteindelijk altijd ontdekt dat de mens niet zoveel veranderd is in al die tijd. Als je kijkt naar de teksten van hedendaagse popsongs of onze liederen: de betekenis is vaak net hetzelfde.’

8/12: CC Belgica, Dendermonde 10/12: Handelsbeurs, Gent 11/12: CC Bolwerk, Vilvoorde 12/12: CC De Warande, Turnhout

Bron: Annemarie Peeters in De Standaard van 7 december 2013