Musica Antiqua

Jordi Savall keerde dinsdagavond terug naar zijn oudste liefde, de Franse gambamuziek. Ondanks de vele valse noten toonde hij zich nog altijd een begenadigd vertolker.

Het waren de Pièces de viole van Marin Marais die Jordi Savall vlak na het beëindigen van zijn studie cello in 1964 naar de gamba dreven, op dat moment nog een volstrekt exotisch instrument.

In 1991 zette Savall zowel Marais als de gamba op de kaart met de film Tous les matins du monde, die de brede populariteit van de oude muziek inluidde. Sindsdien heeft Marais dezelfde functie voor de Catalaan als de Bachsuites voor cellisten en het zelfportret voor schilders: een referentiepunt waarnaar hij af en toe terugkeert. Een thuiskomst dus, en een logische opstap voor een concertreeks bij Bozar.

Savall kon dinsdagavond in een afgeladen Conservatorium een beroep doen op een droomkwartet. Behalve de Belgische gambavirtuoos Philippe Pierlot waren ook oudgedienden Pierre Hantaï (clavecimbel) en Rolf Lislevand (teorbe) van de partij.

Die cast kon niet verhinderen dat het concert maar traag op gang kwam. In het handjevol dansen van Marais dat het optreden opende, zochten de vertolkers elkaar vergeefs en klonk Savalls gambatoon schraal en bijwijlen (erg) vals.

De daarop volgende Tombeau Les Regrets van De Sainte-Colombe hoort een wonder van delicaat gestileerde melancholie te zijn. Maar de communicatie tussen Savall en onze eigen Philippe Pierlot liep zo stroef, dat beide gambisten soms andere muziek leken te spelen. Dat lag niet aan Pierlot: de erg vermoeide Savall had vooral aandacht voor zijn eigen verhaal en vermeed elk oogcontact met zijn partner, die daardoor puur op veilig ging spelen.

Dat laatste was niet anders in de Suite d'un goût étranger van Marais, al slaagde Savall er nu tenminste in met het publiek te communiceren. Zijn wankele technische beheersing (of te beperkte voorbereiding?) deed namelijk geen afbreuk meer aan zijn sterkste troef, het vermogen een muzikaal verhaal ‘filmisch' in beeld brengen door intuïtief juiste tempo- en dynamiekkeuzes.

Zodra dat verhaal in de plooi viel, werden Lislevand en Hantaï ook dankbare rekwisiteurs die fraaie decors leverden. Lislevand toonde zich een begenadigd ‘bassist', terwijl Hantai met schijnbaar gewichtsloze arpeggio's kleurtoetsen aanbracht.

Dat beide heren al sinds begin jaren 1990 met Savall samenwerken, maakt dat ze ook zonder expliciete communicatie met een in zichzelf gekeerd artiest kunnen interageren.

Pierlot heeft niet dat voordeel van de jaren en komt daardoor soms als een onmachtig sparring-partner over. Dat er in de Plainte pour les violes uit Couperin's Les Goûts-réunis desondanks bloedstollend mooie momenten zaten, is in belangrijke mate Pierlots verdienste.

Savall zelf is het levende bewijs dat technische perfectie en totale controle geen exclusieve voorwaarde hoeven te zijn voor een boeiend concert. En dus kijken we reikhalzend uit naar Jeruzalem, Savalls persoonlijke poging om de huisvrede tussen de drie godsdiensten in het Midden-Oosten muzikaal te bevorderen.

Gezien op 08/12 in het PSK. Verdere concerten bij Bozar: ‘Jérusalem, la ville des deux paix' ( 1 februari 2010) en ‘Le chant de la Sibylle' (op 24 februari).

Bron: www.standaard.be